Popüler Sinema

Bu yıl 7. kez düzenlenecek olan Boğaziçi Film Festivali her geçen yıl etkisini arttırarak İstanbul ve sinemaseverler için önemli bir film festivali olma yolunda başarılı adımlar atıyor. Türk ve Dünya sinemasından değerli örnekleri izleme fırsatını bizlere yaşatan festival benim için tüm festivallerde olması gereken bir özelliğe de kapı açıyor; klasikleşmiş, kültleşmiş filmler...

Sinema yazarı arkadaşım Onur Kırşavoğlu ile birlikte, birkaç yıl önce, sadece klasik filmlerin yer aldığı bir festival yapma fikrini dile getirmiş, ön hazırlıklarını da yapmıştık. Ancak ekonomik krizden dolayı hayata geçirememiştik. Ama eminim ki, şartlar yerine gelince bu hayalimizi gerçekleştireceğiz. Bu sebepten dolayı son yıllarda festivallerin seçkilerinde ilk baktığım husus ulusal yarışma bölümünden sonra klasik filmlere ne kadar yer verdikleri. Bu sene Boğaziçi Film Festivali'nde Güney Kore'nin en önemli yönetmenlerinden Kim Ki Duk'un "Ağ", "İnsan, Uzay, Zaman ve İnsan" ile "Acı" filmleri, David Fincher'in "Yedi", Akira Kurosawa'nın "Yedi Samuray" ve Ingmar Bergman'ın "Yedinci Mühür" filmlerini keyifle izleyeceğiz. Çok sevdiğiniz, bildiğiniz, aşikar olduğunuz ama belki de yaşınız gereği sinemada izleme şansı elde edemediğiniz bu tarz başyapıtları sinema salonunda izleme keyfi bir sinema tutkunu için gerçekten vazgeçilemez. Bu yazımda bu filmlerin önemlerinden ve neden izlenmesi gerektiğinden bahsetmek istiyorum. 

Öncelikle Kim Ki Duk retrospektifinden bahsedelim. Hiç sinema eğitimi almadan, hiç set deneyimi olmadan ve bir yönetmenin himayesinde asistanlık yapmadan sinemaya atıldı Kim Ki Duk. Küçüklüğünden beri gelen bir resim yeteneği ve hikaye anlatma tutkusu vardı sadece. Ailesinin gönderdiği tarım üzerine okuduğu bölümü bırakıp sadece uçak bileti parası toplayarak Fransa'ya yerleşti. Burada resim üzerine eğitim aldı. Ülkesine geri döndüğünde ise birkaç senaryo yarışmasında başarı kazanarak sinema sektörüne adım attı. 1996 yılında eğitimsiz bir şekilde çektiği "Timsah" filmiyle eleştirmenlerin sövgülerine maruz kaldı ama yılmadı. Zira azmiyle sinema kariyerinde "Boş Ev", "Yay", "Acı" gibi filmleriyle dünyanın gözüne girecek ve uzak doğu sinemasının en önemli yönetmenlerinden biri haline gelecekti. 

"Ağ", kesinlikle Kafkaesk yaklaşımla filme alınmış, sürükleyici, insan sınırını zorlayıcı bir yapım. Seyirciye kapana sıkışmışlık duygusunu doyasıya yaşatan, onu sınırlar ve özgürlük üzerine düşünmeye sevk eden "Ağ", yanlışlıkla Güney Kore sularına giren Kuzey Koreli bir balıkçının çaresizliğini konu alıyor. 

Kim Ki Duk'un en kanlı ve vahşi filmlerinden biri olarak tanımlayabileceğim  "İnsan, Uzay, Zaman ve İnsan", birbiriyle sınıfsal farklılıkları olan, geçmişleri ve isimlerini bilmediğimiz insanların hayatta kalma mücadelesine odaklanıyor. Biçimci sinema özelliklerinin had safhada kullanıldığı film giderek tırmanan gerilimiyle seyirciyi bir girdabın içine çekmeyi çok iyi başarıyor. "Adem ve Havva" kavramını, hiç bu kadar farklı bir anlatımla izlemediğinizden eminim. 

Yönetmenin en önemli ve bol ödüllü filmlerinden olan "Acı" zalim bir adamın, acılı ve kederli bir anne tarafından cezalandırılmasını anlatır. Bu kez yönetmenin malzemesi, eksikliğini bütünleyen oğlunun, kendisinden kopartılmasının intikamını almak isteyen, göbek bağı sızlayan bir annedir. Göstergebilimsel yaklaşımları sık sık filmlerinde kullanan Kim Ki Duk, bu filmde de ölüm, ana oğul ilişkisi, şiddet, acı, kurbanlık gibi olguları seyirciye derinden hissettirmeyi başarıyor.

Festival bu yıl "7" ismini verdiği bir seçkiyle David Fincher'in "Yedi", Akira Kurosawa'nın "Yedi Samuray" ve Ingmar Bergman'ın "Yedinci Mühür" filmlerini seyirciyle buluşturuyor. Ortalama bir sinemaseverin bu filmleri hali hazırda izlemiş olduğunu da varsayarak tarihsel önemlerinin altını çizmek isterim. 

Gösterildiği dönemde sinemada (sanırım Bakırköy 74 sinemasıydı) izleme şansı elde ettiğim David Fincher imzalı "Yedi",  Brad Pitt, Morgan Freeman, Gwyneth Paltrow ve Kevin Spacey'in yer aldığı sinema tarihine damgasını vurmuş ender polisiyelerden biriydi. Hıristiyanlığa göre kibir, açgözlülük, şehvet, kıskançlık, oburluk, öfke ve tembellikten oluşan 7 ölümcül günah üzerine kodlanmış harika bir senaryo ile seyirciyi hemen avucuna alan yapım unutulmaz ve şoke edici sürpriz final sahnesiyle de akıllara kazınmıştı. 

Avrupa'da sanat sineması denince akla ilk gelen isimlerden biri olan Ingmar Bergman her ne kadar toplumsal sorunlardan uzak filmler yapmakla eleştirilse de, filmleriyle insan ruhuna dokunmayı çok iyi bilir. "Yedinci Mühür" onun varoluşçu sinemasının ilk eseri olması bakımından da önemlidir. Haçlı savaşından dönüşünde 'Ölüm' ile karşılaşan bir şövalyeyi anlatan Bergman'a göre filmin teması hayli basittir; "İnsan, onun ebedi Tanrı arayışı ve tek mutlaklık olarak ölüm..."

"Yedi Samuray" ise usta yönetmen Akira Kurosawa'nın önemli filmlerinden biri. 1954 yılında siyah beyaz çekilen bu film başta Hollywood olmak üzere dünyanın çeşitli ülke sinemalarına konusu ve anlatım tarzıyla ilham vermiştir.  Haydutların saldırdığı fakir bir köyü korumaya çalışan samurayların hikayesini anlatan film 3,5 saatlik süresine rağmen bir an bile olsun seyircinin dikkatini dağıtmayan muazzam bir ritme sahip. Üstelik döneminin en titiz ve göz alıcı savaş sahneleriyle muadillerinden bir adım önde olmayı başarıyor. 

Elbette, Boğaziçi Film Festivali'nde birbirinden değerli filmler var. Ancak benim önerim böylesine güçlü ve başarısını kanıtlamış filmleri büyük perdede izlemek için kendinize bir iyilik yapın. Şimdiden iyi seyirler...

twitter.com/firatsayici