Popüler Sinema

Yönetmenliğini Pawel Pawlikowski'nin yaptığı, 1962 Polonya'sında geçen İda, bu yıl kazandığı Yabancı Dildeki En İyi Film Oscarı’nın yanı sıra, dünyanın tüm prestijli film törenlerinden ödülle dönen bir yapım.

Filmin belki de ilk önermesi, iyi bir Hıristiyan'ın, başına gelen her şeyi sükunetle kabullenmesi üzerine. Tüm hayatını içinde yaşadığı manastırda geçiren ve iyi bir Hıristiyan olan İda, yemin törenine az bir zaman kala baş rahibeden bir teyzesinin olduğunu ve törenden önce onu görmesi gerektiğini öğreniyor. Zamanında meşhur bir savcı olan teyzesi Wanda ile birlikte kendini beklenmedik bir yolculuğun içinde bulan İda, tüm hayatı boyunca yaşadığı ve içselleştirdiği  öğretilerle dışarıdaki dünyanın yanıp sönen küçük cazibeli ışıkları arasında soğukkanlılığını korumaya çalışıyor. Ağır dramları bile işte bu soğukkanlılıkla karşıladığı için ilk anda empati kurulamayacak kadar mesafeli bir karakter çizse de film ilerledikçe onunla empati kurmamız gerekmediğini onu izlememiz gerektiğini öğreniyoruz. Hatta neredeyse bilinçli bir şekilde her sahneye dışarıdan bakmamızın amaçlandığını seziyoruz. 

Oxford Üniversitesinde Alman Edebiyatı üzerine eğitim almış yönetmen Pawilkowski, oldukça ilginç, dönemin ve filmin ruhunu vurgulayan kareler hazırlamış. Kadrajlardan diyaloglara kadar her an her yerde derin boşluklarla karşı karşıyayız. Bunlar, seyirciye bir odak noktası vermediği için, bizim incelikle ve kendi duygularımızla tamamlamamız gereken derin boşluklar.

İda genç bir kız ve her genç kız gibi hayatı deneyimliyor, gözlemliyor ve bazı kararlar veriyor. Tam da hayatının dönüm noktası olan yemin töreninden önce yaşadığı yeni deneyimler kararlarını bir şekilde etkiliyor. Bizi asıl şaşırtan tüm bu süreçteki sakinliği ve çıkardığı sonuçlar. Bekaret, yoksulluk ve itaat için yemin etmek üzere olan İda, kimliğini ve hayatını sorgularken, teyzesi üzerinden izleyiciye her türlü seçime saygı duymayı aşılıyor. İda'yı canlandıran 23 yaşındaki oyuncu Agata Trzebuchowska ise, ilk uzun metrajlı oyunculuk denemesinde gösterdiği başarılı performansı ile dikkat çekiyor. 

Kendi ülkemizdeki azınlık hakları ve geçmişi ile bağlantılar kurarak daha da anlamlandırabileceğimiz film, sosyalist Polonya'ya eleştirel bir bakış açısıyla yaklaşıyor. Oldukça sürpriz ve soğukkanlı bir intihar sahnesi de barındıran film, sade anlatımı ve minimalist havasıyla hakkında yapılan tüm eleştirileri fazlasıyla hak ediyor.

Twitter.com/senajosephine