Popüler Sinema

Asgar Farhadi’nin 2018 yapımı, Cannes Film Festivali’nde Büyük Ödülü alan filmi Everybody Knows; izleyiciye yerel bir hikayeyle tüm toplumlarda yaşanılmakta olan bir durumu ve toplumsal ruh halini anlatıyor. Penelope Cruz’un  ve Javier Bardem’in birbiriyle uyum içerindeki oyunculukları da filmi izlemeye değer kılıyor.

İspanya’da küçük bir köyde bir düğün amacıyla aile toplanır ve olaylar gelişir. Burada üzerinde durmamız gereken konu bu küçük köyde nesillerdir bir arada yaşan toplumun içerisinde bulunduğu ruh hali. Kusursuz, huzurlu bir yaşam sürmekte olan bu küçük toplum içerisindeki dinamikler basit bir olay örgüsüyle çok gerçek bir şekilde ortaya koyuluyor. Bu şekilde filmin çekildiği ülke ya da karakterlerin geldikleri etnik köken de önemini yitiriyor çünkü insana dair çatışmalar ortaya koyuluyor. İnsanın bireyselliğinin ve içinde yaşadığı toplum şartlarının getirdiği çatışma ve verilen kararlar dünyanın her tarafında aynı şekilde işleyebilir.

Filmin adından da anlaşılabileceği gibi herkesin bildiği bir gerçek gizlenerek ve hatta toplum huzuru için hiç konuşulmayarak, insan psikolojisinin topluma kendini kabul ettirme çabasının var olan gerçeklerden daha önde olduğu fikri film boyunca küçük küçük kendini gösteriyor. Her şeyin gizli kaldığı ve konuşulmadığı bu ortamda zaten bilinen bir şeyler dile getirilmeye başlandığındaysa toplum parçalanmaya başlıyor. Hatta aileler bile kendi içerisinde parçalanıyor. İnsanın gerçeği öğrenme isteği ve toplum içerisinde yaşama isteği de bireysel çatışmalar arasında yer alıyor. Filmdeki her karakter bir şeyleri gizli tutup kabul görme ve gerçeği söyleme çatışması yaşıyor.

Asgar Farhadi sade bir dille hikayeyi anlatmayı tercih ediyor. O kadar sade ki teknik olarak filmi incelemek için boşluk bulmak oldukça zor. Anlattığı duruma ve duygulara odaklıyor seyirciyi. Bunu yaparken de köyün yaşam koşullarını da izleyiciye sunuyor ama bunu yaparken de duygu ya da düşünce kopukluğu yaşatmıyor. Filmin bütünlüğü korunuyor.

Laura’nın ve Paco’nun geçmişte yaptıkları tercihler karakterlerini etkilemiş. Laura büyük bir şehirde yaşamayı seçtiği için daha cesurken Paco’nun köyde kalışı ve terk edilişi onu daha içine kapalı bir karakter haline getirmiş. Yine de aralarında hala var olan tutkuyu görmek için özel bir sahne görmemize gerek kalmıyor. Filmde ilk karşılaştıkları andaki verdikleri küçük tepkiler izleyiciye yetiyor.

Annelik ve babalık kavramları üzerinden kısa bir okuma yapmak da mümkün görünüyor. Anne tehlike altındaki kızı için herkesin bildiği bir gerçeği söyleyerek olabilecekleri umursamayıp kızını kurtarmak isterken, baba elindeki iktidarı kaybetmemek için bu duruma mesafeli yaklaşıyor. İzleyici sürekli, insanların kendisi hakkında ne söyleyeceği konusunda kaygı yaşayan bir baba görüyor. Anneninse böyle bir kaygısı yok. Hatta bir noktadan sonra adamın bu tür düşünceleri umurunda bile olmuyor. Annelik ve babalık rollerinin toplumdaki karşılıkları da aslında birçok toplumda aynı şekilde yorumlanabilir.

Eveybody Knows, zaten izleyicinin de başından beri bildiği bir olay örgüsünü anlatıyor. Film en başından sonunu bildirerek kendini yine de izlettiriyor. Bu yüzden olaylardan çok her toplumda bulunan karakterleri izleyiciye sunduğu için bir adım öne çıkıyor. Bu duruş “sonunu bildiğim filmi izlemem” önyargısına karşı bir cevap niteliğinde olabilir. Ya da izleyicinin çok alıştığı ters köşelere karşı bir tutum olarak algınabilir.

Normal görünen insan ilişkilerinin gerçeklerin konuşulmasıyla toplumsal dağılmaya doğru gitmesi hikayesi bütün toplumlar için geçerliliğini koruyor. Everybody Knows da bu gözle izlenince anlamlı hale gelirken hiçbir düşünce baz alınmadan izlendiğinde de etkileyici bir aile hikayesi sunuyor.