Popüler Sinema

Bu yazıyı yazarken henüz dizinin ilgili bölümünün yayınlanmadığını söylemem gerek… Gür sesiyle pop müzik kulvarında başarılı işlere imza atan şarkıcı, oyuncu olarak yer aldığı “muhafazakar” imajlı dizide kendini minarede buluvermiş, onu minareye çıkaran bu maceranın yıllar öncesinden başladığını düşündüm fragmanı görür görmez. 

İlgili edebiyat ve milli sinema akımı bir yana televizyon üzerinden düşündüğümde 90’lı yıllarda ekranda ezan okuyan şarkıcılar geldi aklıma. 

Burhan Çaçan’ın ekranda ezan okuduğu yıllar

1998 yılına ait bir gazete parçasına rastladım araştırırken “Burhan Çaçan’dan sahur ve iftara özel canlı ezan” yazıyordu gazetenin “ekran” bölümünde. Sonrasında aynı yıl Özcan Deniz, İbrahim Tatlıses, Alişan, Müslüm Gürses, Bülent Ersoy ve tabi ki Rafet El Roman’ın ezan okudukları bilgisi çıktı karşıma, hafızamda canlandı her birinin minare üstündeki “en iyi kim okur” iddiasıyla nidaları… Farklı kanallarda iftar programlarına çıkan isimlerin iftar saatinde bir yandan oruç açmayı müjdelemeleri, diğer yandan yarışırcasına kızışan rekabetleri müzik otoritelerine de söz hakkı doğurmuş, otorite figürleri hangisinin daha iyi okuduğu konusunda birbirine düşmüş 98 yılında… 

Boğaz’da “Makber” yankıları

Yalnız ezan üzerine değil makber üzerine de benzer tartışmaların olduğu hatta boğazın karşı tarafından sesini kim duyurabilir kavgalarının yapıldığı da hatırımda. Neredeyse aynı yıllara tekabül eden bu iki tartışma da aslında “muhafazakarlık” parantezine dinden çok daha fazlasını aldığımızın, kültürel değerler üzerinden tanımlanan bir muhafazakarlıktan bahsettiğimizin kanıtı. Aynı şekilde bu tartışmaların platformunun Televole programı olması da zamanla merkeze yerleşen çevre kültürün önemli kalelerinden birini ortaya çıkarıyor. 

İster eğlence odaklı televizyon dünyasının dini sömürüsü diye algılayın, ister entegrasyonu, ister dini programların izlenilebilirliğinin arttırıldığını düşünün ister bu isimlerin izleyiciye “ben de sizdenim” ispatında olduğunu… İster bu yarışları siyasi muhafazakarlaşmanın göstergesi diye yorumlayın, ister merkeze yürüyen çevre kültürün ürünü kültürel muhafazakarlaşmanın işareti deyin… Her yorum kısmen doğru, her açıklama bu tartışmanın içinde yer almış argümanlar, emin olduğum ise zamanında ünlü şarkıcıları iftar programlarına çıkaran hangi nedenler ise bugün Kutsi’yi Huzur Sokağı dizisinde minare üstüne çıkaran nedenlerin de aşağı yukarı aynı olduğu…  

Huzur Sokağı’nın AB izleyicisindeki başarısı

Sonuç mu? 90’lı yılların sonunda ekranda görmeye başladığımız kimi uzmanın zamanla “siyasi muhafazakarlaşma” doğuracağı kehanetinde bulunduğu kültürel muhafazakarlaşma bugün anaakım kanallardan birinde Huzur Sokağı’nda okunan ezanla somutlaşıyor. Yıllar içinde AB grubunun muhafazakar mesajlı programlara artan ilgisi ortada… Huzur Sokağı’nın AB grubunda da iktidar göstermesi tüketim odaklı izleyici ölçümleme profili üzerinden düşünüldüğünde sermeyenin el değiştirmesi ve muhafazakar kesimin eğitim seviyesinin yükselmesi nedenlerine de bağlanabilir tabii. 

Tüm bu yorumların detaylı bir akademik çalışma sonucu olmadığı, yalnızca kısa araştırma ve data üzerinden yorumlanarak ortaya çıktığını da söylemeliyim. 

Evlerden Biri’ne el sallarken… 

İlginç bir tesadüfle yakın aralıklarla iki diziye elveda diyoruz… Orhan Kemal’in eserlerinden uyarlanan Kötü Yol’un da Evlerden Biri’nin de biteceği haberlerini aldık. Hatırlarsınız Evlerden Biri, Annem Uyurken’in sonunu getirmiş, Kötü Yol kış sezonuna varmadan birçok dizinin yayın gününün değişmesine neden olmuştu. Ancak yaz süresince fark yaratan iki dizi de kış sezonunun iddialı işleri arasında uzun vadede varlık gösteremedi. Her ne kadar Kötü Yol’un bitme nedenleri kısmen farklı olsa, Evlerden Biri’nin maziye gömülmesinde Star tv’nin sürekli gün değişikliği, maç yayınları nedeniyle izleyiciden kopması asıl neden sayılsa da, dizi başlarken yazdığım yazı üzerinden bir veda kaleme almayı uygun görüyorum. 

Oyuncular için iyi referans

İlk yazıda Ceyda Ateş’in inandırıcılıkta sorun yaşayacağını yazmıştım, sonuç öngörüldüğü gibi oldu. Öyle ki, Nursel gözümde Ceyda Ateş ile eşleşmedi ve bubu ispatlarcasına Adını Feriha Koydum’da Hande rolünü iyi kotaran oyuncunun dizi biter bitmez eski kötü kadın rolüne geri döndüğü konuşulmaya başladı. 

“İlk intiba Özgür Çevik’in bu karakteri taşıyabileceğini düşündürüyor bana, ancak ne kadar “çirkinlik kompleksi” gerçekçi olabilir ondan emin değilim. Özgür Çevik eli yüzü düzgün oyunculardan biri olduğu için bu rolü kotarırsa fark yaratacaktır haberiniz ola...” yazmıştım o yazıda. Sonuç için Ekşi Sözlük’ü açıp bakmanız yeterli. İzleyici oyunculuğunu Erdal Özyağcılar ile kıyaslıyor genç oyuncunun… Özgür Çevik bu işin altından ustalıkla kalktı. Dizinin benim öngöremediğim yıldızı ise Mehtap Bayri oldu. Her iki oyuncu da çok kısa sürede iyi projelerle yeniden ekranda olacak şimdiden belli… 

Evlerden Biri’nde yalnızca bir aile çözülmesi değil, maddiyat üzerine kurulu bir ailenin sınıf bilincinden yoksun üyelerinin düzen içinde “köşeyi dönme” çabasının da ekrana taşınacağını yazmıştım. Ancak dizi bir süre sonra reyting kaygısıyla aşk çıkmazına evrildi, dizinin benim beklentim içinde en büyük handikapı da bu oldu. Beklediğim mülkiyet tartışması çok çok gerilerde kaldı. Öyle olsa tutar mıydı derseniz, kanalın düzensiz yayın akışında öyle de olsa tutmazdı ama benim aklımda daha “efsanevi” bir iş olarak kalıp ancak 6. bölümde ekrana veda ederdi. 

Sonuçta Evlerden Biri, 13 bölüm sürmüş ve birçok oyuncuya yeni kapılar açacak iyi bir referans olarak geride kaldı. Teşekkürler Koliba Film... 

Not: Diziye duyduğum “özel” ilginin nedenini soranlara da hayranlıkla okuduğum kitabına göz gezdirmelerini tavsiye ederim. Bu işin kitaptaki formatıyla ekranda tutmasını çok isterdim, maalesef olmadı...

Gizem Merve Kaboğlu

twitter.com/gizemkaboglu

[email protected]